Bademcikler  dilin arkasında , boğazın her iki yanında yer alan lenfoid yapılardır.Vücudun bağışıklık sisteminin elemanlarıdır. 3-10 yaş arası daha aktif rol oynarlar.Özellikle üst solunum yolundan giren  hastalık etkenlerine karşı ilk karşılama ve bağışıklık sistemini uyarma görevi yaparlar.

       Halk arasında geniz eti denilen adenoid dokusuda bademcikler gibi lenfoid organdır. Burnumuzun arkasında geniz dediğimiz bölgede yerleşmiştir.

 Geniz eti ne zaman alınmalıdır?
Her doğan çocukta geniz eti vardır .Ancak her geniz etinin alınmasına gerek yoktur.Geniz eti burnun arkasında hava geçen alanı daraltır veya tıkarsa çocuklar burundan nefes alamaz. Ağız açık şekilde uyur . Normalden çok fazla büyümüş olan geniz eti  orta kulağı havalandıran ve basıncının ayarlanmasında rol oynayan östaki borusunun ağzını tıkar.Bunun sonucunda çocuklarda orta kulakta önce basınç bozulması sonra sıvı birikimi oluşur.iletim tipi İşitme kaybı meydana gelir. Ağız solunumu sürdükçe üst çenede öne doğru çıkma ,damakta kubbeleşme gelişir.Çocuk normalden daha sık solunum yolu infeksiyonu geçirir.Uyku düzeni ,okula  uyumu bozulur.Diş çürümesinde artış olur.
Bu nedenlerle  büyük geniz eti olan çocuklar tanı konduğunda mümkün olan en kısa sürede ameliyat edilmelidir.Geniz eti ameliyatı endoskopik bakı altında yapılırsa geride doku kalması önlenir.Ameliyat sonrası çok ciddi ağrı olmaz. Çocukta beslenme sorunu oluşmaz.

Bademcikler ne zaman alınmalıdır ?
Bademcik ameliyatını gerektiren başlıca sebepleri şöyle sıralayabiliriz:
Son iki yılda 5-6 dan daha fazla infeksiyon geçirilmesi,
İnfeksiyonların  halk arasında Beta mikrobu olarak bilinen beta hemolitik streptokoklar nedeniyle oluşması
Ateşli  eklem ve kalp romatizması geçirilmesi (kalp ve böbreklerin tutulumu  çok ciddi problemler yaratır.)
 Sık infeksiyonla birlikte kulak infeksiyonlarının çok olması,
Sık  ve tedaviye dirençli sinüzit geçirilmesi
Tümör şüpheli ,tek yanlı , asimetrik büyümeler
 Tedaviye yanıtsız tüberküloz portörlüğü( bademcik dokusu içinde tüberküloz mikrobunun bulunması) başlıca ameliyat nedeni olarak sayılabilir.
Bademciklerin normalden biraz büyük olması ameliyat gerektirmez.Ancak kişinin beslenmesini ve solunumunu bozacak boyuttaki aşırı büyümelerde cerrahi gerekir.
Gece solunum durması (uykuda soluksuz kalma nöbetleri) oluşan olgularda  da ameliyat gereklidir.
    
Bademcik ameliyatı nasıl yapılıyor?
Bademcik ameliyatı çocuklarda genel anestezi altında yapılır. Çeşitli yöntem ve aletler kullanılabilir.
Klasik cerrahi disseksiyon yöntemi   (bistüri ,makas vs. kullanarak bademcik kapsülünün etraf dokulardan ayrılması )yanında , radyofrekans  , yüksek ısı uygulayarak kanamayıda azaltan aletler(Termal welding ) kullanarak , coblasyon cerrahisi ,soğutarak doku ayırma yöntemleriyle de ameliyatlar yapılabilir.
Hastanın klinik durumuna göre bir veya birkaç yöntem birlikte de uygulanabilir.Hangi yöntemin daha uygun olacağını , bademciklerin ve hastanın durumuna göre doktorunuz belirleyecektir.

Ameliyat sonrası nasıldır?
Bademcik ameliyatı sonrası hastaya ağrı kontrolü için analjezik (ağrı dindirici) ilaçlar verilir. Ameliyattan çıkıştan yaklaşık 3 saat sonra hastaya su, süt ,asitli olmayan meyve suyu gibi sıvı gıdalarla beslenmeye başlanır.
Hasta ,  sıvı gıda almaya başlaması ve bunu sürdürmesi  için bilgiledirilip , cesaretlendirilir. Ameliyat  sonrası yutkunmayla artan  , kulağa vuran ağrı olabilir.Buna rağmen ilk 2 gün sıvı daha sonra ek olarak yumuşak gıda alımı için hasta uyarılıp beslenmesi sağlanmalıdır.Yeterli sıvı ve gıda almayan çocuklarda karın ağrısı ,halsizlik,düşkünlük hali oluşur. İyileşme gecikir.
Hasta ameliyattan çıkınca hangi günler arası  , nasıl besleneceğiniş gösteren bir broşür verilir.Anlamadığı durumlar veya aklına gelen sorular için bilgilendirme yapılır.
Genel durumu iyi olan ve ilk beslenmesini yapmış hastalar aynı günün akşamında eve gönderilir.Doktorunuz gerek duyarsa  1 gece hastanede kalmanızı  ve ertesi  sabah taburcu olmanızı İsteyebilir.
Ameliyat bölgesini kaplayan grimsi beyaz doku yara yerinin iyileşmeye başladığını gösterir.Bu görünüm infeksiyonla karıştırılmamalıdır.7-10 gün arası sürede ağrı kesiciler alınır.Ameliyat bölgesine batabilecek sert ve sivri gıdalar alınmamalıdır.
Ameliyat sonrası ciddi bir komplikasyon beklenmez.Bazı hastalarda ameliyat yerinde kanama olabilir.Böyle durumlarda hastaneye dönülmelidir.Doktorunuz kanayan alanı uygun bir yöntemle kapatacaktır.

Doç. Dr. Kemal KEF
Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Uzmanı